Фронтовой альбом

№38 от 18 сентября 2019 года

Статья

Комментарии (0)

Жив или погиб?

Жив или погиб?
Весна, начало мая 1945 года, Березовский район, деревня Междулесье. Сельский почтальон принес моей прабабушке Ксении Михайловне Долгун треугольный конверт, на котором, помимо домашнего адреса, были строки: «Извещение о гибели военнослужащего». В народе его окрестили просто – похоронка. В ней было сухо написано: «Ваш муж, красноармеец Долгун Николай Игнатьевич… пропал без вести… в апреле 1945 года».
С этой довоенной фотографии, с надеждой на совместное будущее, смотрят мой прадед Николай Игнатьевич Долгун и прабабушка Ксения Михайловна. Молодая семья, в которой есть сын (мой дед). И тут война: голод, оккупация. При отступлении, весной 1944-го, нацисты сожгли семейный дом, пришлось ютиться у родни. В сентябре моего прадеда призвали в Красную армию, он ушел на фронт. Оттуда пришло несколько весточек, война шла к завершению. Но в апреле 1945 года, меньше чем за месяц до Великой Победы, мой прадед пропал без вести.
И вот настал долгожданный счастливый день – 9 мая 1945 года. Прабабушка не один месяц после Победы ждала и надеялась на то, что супруг вернется с войны. Но чуда не случилось. По деревне поползли слухи, что Николай Игнатьевич сдался и попал в плен, что он предатель. Разговоры на эту тему прекратил сослуживец и односельчанин моего прадеда, который подтвердил, что под Берлином в середине апреля они были вместе. Был бой и бомбежка, после которой Николай Долгун и пропал без вести, вероятнее всего, случилось прямое попадание снаряда.
Мирные послевоенные годы были тяжелые. Ксения Михайловна растила одна сына Николая (моего дедушку), которого назвали в честь отца. Ей удалось воспитать  его настоящим человеком, который состоялся как мужчина и как гражданин своей страны.
А прадед погиб под Берлином, не дожив до Великой Победы считаные дни. У него не было медалей, он не увидел Победы и своей семьи. Но Николай Игнатьевич Долгун погиб, защищая свою семью и Родину. Поэтому память о нем жива в сердцах нашей семьи по сей день и будет передаваться из поколения в поколение.
Егор Гронский, г. Береза, Брестская обл.

Вайна ў гісторыі маёй сям’і
На Беларусі, а таксама і ў нашай вёсцы, напэўна, няма такой сям’і, якую б не закранула ваеннае ліхалецце. Кожная сям’я ў далёкім 1941 годзе адпраўляла на фронт любага мужа, бацьку, сына, брата.
Адпраўлялі з надзеяй, што прыйдуць, вернуцца іх дарагія людзі. Але не ўсім наканавана было дачакацца светлага Дня Перамогі. Многія загінулі, прапалі без вестак, а іх родныя і зараз не ведаюць пра лёс сваіх дзядоў і прадзедаў.
Не мінула бокам гэтая страшная вайна і нашу сям’ю. Мой дзед Іван Дзмітрыевіч Пешка таксама змагаўся з фашыстамі.
Пайшоў ён на фронт аж у 1944 годзе, так як наша вёска з самых першых дзён была акупіравана немцамі.
На той час майму дзеду спо-ўнiлася трыццаць тры гады. Ён быў жанаты і меў дзвюх дачок. Нялёгка было расставацца са сваёй сям’ёй, але ж радавала тое, што фашыстаў гналі на захад. Паў-Еўропы змераў ён ботамі, бо быў байцом пяхотнага палка. У адным з баёў яго цяжка параніла ў ногі, і апынуўся ён ў шпіталі горада Каўнаса. Пасля вярнуўся ў строй і быў узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны.
Медаль «За ўзяцце Кёнігзберга» атрымаў пасля вызвалення гэтага горада ад фашыстаў. Ён рассказваў, што вельмі цяжкімі былі баі. Многія з нашых аднавяскоўцаў палеглі там. Пра гісторыю астатніх узнагарод мне не ўдалося даведацца, што вельмі шкада.
Вярнуўся дзядуля дадому ў 1945 годзе. Яго старэйшай дачцэ, а маёй цётачцы Антаніне, было тады шэсць гадкоў, а малодшай Ганначцы – тры. Нялёгка было жыць ў пасляваенны час: трэба было хату адбудоўваць, карміць сям’ю, якая станавілася большай. Нарадзілася яшчэ дзевяць дзяцей, чацвёра з якіх памерла. Такую вялікую сям’ю трэба было паднімаць на ногі, таму дзядуля ў калгасе працаваў ды яшчэ гаршкі рабіў і вазіў прадаваць ў суседнія вёскі.
Час ішоў, павырасталі дзеці, пайшлі на свой хлеб. Сталі нараджацца ўнукі, а іх ні многа ні мала, а шаснаццаць. Мы вельмі любілі бываць ў гасцях у дзядулі з бабуляй. Яны і смачным абедам накормяць, і цукеркамі пачастуюць. Ды і дазвалялі пабегаць па двары ўволю.
Многа цяжкасцей прыйшлося перажыць майму дзеду, але ён ніколі не наракаў на свой лёс. Многа працаваў, быў заўседы бадзёрым і жыццярадасным, таму і пражыў дзевяноста гадоў, дачакаўшыся яшчэ і дваццаць аднаго праўнука. Са сваёй жонкай, а маёй бабуляй Аляксандрай пражылі ў пары шэсцьдзесят сем гадоў ды і пакінулі гэты свет у 2002-м з розніцай у два месяцы.
Шкада, што пры жыцці дзядуля мала расказваў пра вайну, напэўна, не хацеў успамінаць. А мы, унукі, на той час мала цікавіліся.
Цяпер ёсць акцыі «Беларусь помнiць», «Франтавы альбом», у якіх мы можам прыняць удзел. Яны дапамагаюць людзям помніць пра сваіх родных і блізкіх, якія цаной свайго жыцця здабылі Перамогу і падаравалі нам мір. Мы нізка кланяемся ім, ветэранам, тым, хто яшчэ жывы, і тым, каго ўжо няма.
Марыя Гмiр, Столiнскi раён